Egzersiz ve Şeker

Egzersiz yapanlarda şekerli içeceklerin önemi

Egzersiz sırasında sporcuların kullandığı spor içecekleri, jeller ve enerji barları, değişik
yapılarda ve yüksek oranda şeker içermektedir. Acaba bu tür besinlerin ve içeceklerin
tüketimi insülin seviyemizi yükseltirken ileride şeker hastalığına kadar varacak rahatsızlıklara
neden olabilir mi?

Soru 1: Dayanıklılık gerektiren sporlarla ilgilenen birçok sporcu, egzersiz sırasında
sükroz ve benzeri şeker içeren ürünler kullanıyorlar. Bu şeker içerikleri nedir ve bu
besinler sporcuların performansları üzerinde nasıl etkin olabiliyor?

Cevap1: Sükroz, glikoz, maltoz şeklinde basit şeker olarak hazmedilen karbonhidratlar,
performans üzerinde olumlu etki yaratır zira egzersiz sırasında aktif halde bulunan kaslar,
oluşan fazladan glikozu (karbonhidratların hazmedilme sonrası son hali) hemen
kullanabilirler. Egzersiz sırasında alınan karbonhidratlar, ince bağırsak tarafından hızla kana
karışır ve vücudun her noktasına “glikoz” olarak ulaşır. Kaslar, glikozu enerji üretmek amaçlı
kullanırlar ve kaslarda oluşan bu tür bir karbonhidrat yüklemesi kendini performans artışı
olarak hemen hissettirir.

Soru 2: Peki insülin’in bu tür şeker alımlarında vücutta gösterdiği tepkiler neler?

Cevap: Her türlü karbonhidrat tüketimimizde (fırında patates, makarna ya da spor içecekleri
benzeri besinlerin kullanımında) insulin pankreas tarafından üretilir ve hemen kana karışır. Bu
çok normal ve olağan bir tepkimedir. Vücutta bulunan hücreler, özellikle kas hücreleri, ancak
insülin sayesinde kana karışan glikozu (kan şekerini) kullanabilirler. Karbonhidrat egzersiz
esnasında vücuda alındığında ise vücut daha az insülin salgılar, zira aktivite sayesinde vücut
çok daha kolay bir şekilde glikozu kullanabilir hale gelmektedir.

Soru 3: Son yıllarda yiyeceklerin glikemik indeks’leri çok büyük önem taşımaya
başladı. Bundan spor içecekleri de nasibini alıyor. Bu durumda ne tür glikemik indeksli
içecekler kullanmak gerekir ve bu içeceklerin sporcu performansına etkileri nelerdir?

Cevap: İyi bir sporcu içeceği sükroz, glikoz ve fruktoz gibi çoğu yüksek glikemik indeks’e
sahip karbonhidratlar içerir. (Fruktoz düşük glikemik indeks’e sahiptir) Bunun ne ifade ettiğini
kısaca belirtmek gerekirse, yüksek glikemik indekse sahip bu tür karbonhidratlar, hızlı
hazmedilen, kan şekerini hızla yükselten ve dolayısıyla glikozun kaslar tarafından enerji
olarak kullanılmasını süratle hazır hale gelen özelliğe sahiptir. Yüksek yoğunluklu
egzersizlerde alınan bu tür karbonhidratlar gerekli enerji ihtiyacını fazlasıyla karşılayarak
performansı artırırlar. Unutulmamalıdır ki günlük beslenmemizde (yeme alışkanlıklarımızda)
yaptığımız yiyecek seçimleri çok önemlidir. Beslenme alışkanlıklarımızın temelinde doğal
olan özelliklere sahip tahıl ürünlerinden kullanmak çok büyük öneme sahiptir. Tahıllar,
vitamin, mineral ve fitokimyasal (antioksidan özelliklere sahip hastalıklara karşı direncimizi
artıran bileşenler) depolarıdır. E vitamini ve selenyum mineralleri bakımından zengin olan
tahılların düzenli tüketimi sonucunda vücudumuz kanser, şeker hastalığı ve kalp hastalıklarına
karşı doğal ve güçlü bir koruma sağlar.