Diyet posası; bitki hücre duvarını oluşturan nişasta olmayan polisakkaritler, sindirilmeyen oligosakkaritler, lignin ve dirençli nişastadan oluşan bileşiklerdir. Farklı diyet lifi tipleri, özellikleri bakımından farklılık göstermektedir. Çözünür olmayan diyet lifi bağırsak sağlığı ile ilgiliyken, çözünür diyet lifi, temel olarak kandaki kolesterolün düşürülmesi ve glukozun bağırsaktaki absorbsiyonunun azaltılması ile ilişkilidir. Diyet lifi, bağırsak kanseri ve kardiyovasküler rahatsızlıklara karşı yararlı etkileri yanında gıda formulasyonlarında kullanılabilen teknolojik özelliklere de sahiptir. Ayrıca, diyet lifi düşük enerji değerine sahip ürünlerin temel bileşenini oluşturmaktadır. Bu nedenle, diyet lifi ile zenginleştirilmiş gıdalar giderek önem kazanmaktadır.
Doğal olarak meydana gelen lif el değmemiş olarak kabul edilir çünkü sebze , meyve ve tahılların içinde doğal olarak bulunur. Bununla birlikte, eklenen lifler -veya besin kaynaklarından izole edilmiş veya diğer gıdalara eklenmiş ya da sentetik olan lifler, yalnızca “insan sağlığına faydalı fizyolojik etki” kriterini karşılamaları durumunda gıda etiketleri üzerinde diyet lifi olarak beyan edilebilir. Popüler ambalajlı gıdaları daha sağlıklı kılmak için, üreticiler son yıllarda yaygın olarak tüketilen gıdaların beslenme profilini geliştirmeye yardımcı olmak için yararlı besinler eklemeye başladılar. Örneğin, tüketiciler artık lif eklenmiş hububat, yulaf ezmesi ve hatta pişmiş ürünler bulabilir. Bununla birlikte, tüketici grupları, bu izole edilmiş ve bazen sentetik eklenmiş liflerin doğal liflerle aynı besleyici yararı sağlamadığına dair endişelerini dile getirdiler. Bunun üzerine , yakın zamana kadar, herhangi bir türde lif orijinal kaynağından izole edilebilir ve gıdalara eklenebilir diyet lifi tanımını 2016’da FDA tamamladı. Tanımlamada, besin değerleri etiketindeki hangi liflerin bulunup bulunamayacağını ve hem “doğal hem de izole edilmiş ve sentetik lif çeşitlerinin dahil edileceğini içermekte.
FDA’ya göre,gerçek ve el değmemiş liflere ek olarak, bu yedi yeni sindirilmeyen karbonhidrat şu anda yeni diyet lifi tanımını karşılıyor.
1. Beta-glukan çözünür lif, yulaf kepeği lifi olarak da bilinir; tamamen yulaf, yulaf unu, yulaf ezmesi ve yulaf kepeği içinde doğal olarak bulunur. Aynı zamanda lif içeriğini artırmak için smoothies, yoğurt, aperatif barları, tahıllar ve diğer gıdalara bir bileşen olarak izole edilebilir ve ilave edilebilir. 1997’de FDA, yulaftan beta-glukan çözünebilir lifi kalp rahatsızlığı riskinde azalma ile ilgili sağlık talebini onayladı.
2. Psyllium kabuğu, çoğunlukla Plantago ovata tohumlarının kabuklarından ekstrakte edilen çözünür bir liftir. Tahıllarda ve dondurmada bir madde olarak bulunur.
3. Selüloz, ekmek, krep, kraker ve dondurulmuş kahvaltılık öğelerde eklenen çözünmeyen bir liftir. Selüloz, birçok meyve ve sebzenin hücre duvarında %30-40 oranında bulunmaktayken, tahıl tanelerinin bazı hücre duvarlarında sadece %2-4 oranında yer almaktadır.
4. Guar Gum , guar fasulye endosperminden ekstrakte edilen çözünen hindistan cevizi ve badem sütü, peynirler, hazır pudingler ve glutensiz ürünler ile BeneFiber® adı altında lif takviyelerinde (örn. Regular Girl) bulunabilen çözünür bir liftir. Bitki salgıları olarak bilinen gum maddeleri yüksek viskozite ve jel oluşturma özellikleri nedeniyle gıdalarda tekstürün korunması amacıyla kullanılmaktadır. Guar gum, gum bitkisinden, karragenan ve agar kırmızı deniz yosunundan (Jiménez-Escrig and Sánchez-Muniz 2000), aljinat ise kahverengi deniz yosunundan elde edilmektedir.
5. Pektin, meyve ve sebzelerin hücre duvarlarından izole edilmiş çözünür bir liftir. Reçel, jöle ve süt ürünleri gibi gıdalarda eklenen bir lif olarak bulunabilir. Pektin, meyve ve sebzelerde yüksek, tahıllarda ise düşük miktarda bulunmaktadır. Ticari pektin preparatları genellikle turunçgil meyve kabuklarından veya elma posasından ekstrakte edilmektedir. Bu preparatlar, gıda endüstrisinde başta jel maddesi olmak üzere geniş alanda kullanılmaktadır. Büyük miktarlar geçici mide gazı veya bağırsak rahatsızlığına neden olabilir.
6. Keçiboynuzu zamkı, keçiboynuzu ağacının tohumlarından elde edilen, ekmek, sos ve tahıl gıdalarında bulunan çözünür liftir. Kıvam arttırıcıdır.
7. Hidroksipropil metil selüloz birçok glutensiz gıdada yaygın olarak bulunan çözünür bir liftir. Kıvam arttırıcıdır.
İnulin’in lif olarak statüsünü kuşatan bir tartışma söz konusudur. Diyet lifi ile ilgili çeşitli tanımlar, bilimsel ve düzenleyici kurumlar tarafından bazıları inulin’i bir lif olarak düşünmekte ve bazıları ise düşünmemektedir. Üreticiler, bazı ürünlerin lif içeriğini artırmak için uzun süre inülin (hindiba kökü) kullandılar ancak FDA’nın yeni tanımı yayınlandığında, izole edilmiş veya sentetik bir lif olarak kullanılan inulin bulunmuyor. Bu nedenle inülin içeren ürünlerde artık besin öğeleri kısmına lif oranı eklenemeyecek. Bilimsel kanıtlar, hindiba kök özütünün gevşekliği geliştirdiği (dışkı frekansının artmasıyla ölçülür) ve mineral absorpsiyonunu arttırdığı ve bunların her biri diyet lifi olarak nitelendirilebilecek uygun sağlık yararları olduğu sonucunu desteklemektedir. Bugüne kadar, FDA dilekçeyi kabul etti ancak sonuç hakkında henüz karar vermedi. Public Interest for Science Merkezi, FDA’ya yapılan açıklamalarda, Besin Değerleri etiketlerinde listelenen “lif” in maltodekstrin ve inülin gibi arıtılmış, işlenmiş lifleri hariç tuttuğunu belirten değişikliklere destek verdiğini belirtti. “Bununla birlikte, gıda endüstrisi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, üretici derneklerinin FDA’nın yeni “diyet lifi” tanımına şiddetle karşı çıkmaktalar. Bunun nedeni ise “FDA’nın ürünleri bilimsel kanıtlara dayanarak incelemesi sonucunda yaygın olarak kullanılan ürünlerin lif içerikleri yetersizdir ve şeffaf olunmamasıdır.
Amerikalılar için 2015-2020 Diyet Rehberleri, bireylerin besin açısından zengin gıdalar da dahil olmak üzere sağlıklı beslenme şekilleri yoluyla besin ihtiyaçlarını karşılamayı hedeflemelerini önerir. 2 yaş ve üstü için ortalama lif alımının sadece 16 g olduğu düşünülürken yetişkinlerde 28 g-35 g dır. Günlük hayatımızda bu oranları tutturmakta zorluk yaşıyoruz. Diyetisyenlerin çoğu, lif bazlı kaynaklardan gelen lif alımını görmek isterken, lif ile güçlendirilmiş ürünleri önererek danışanların daha sağlıklı beslenmelerini sağlayabilir. Danışanların mevcut yeme alışkanlıklarını anlamak için RD’ler, gıda kategorileri içinde sağlıklı tercihler yaparak danışanların lif alımını artırmalarına yardımcı olabilir. Tamamen bir batılı diyetten gittiğinizde, birçok insanın gece boyunca diyetlerinde dramatik değişiklikler yapması zordur. Burada, diyetisyenlerin danışanlarına yardım edebileceği yer ; Onları nerede olduklarına göre değerlendirmeleri ve daha sonra kendi diyetlerinde kendileri için işe yarayabilecek kişiselleştirilmiş değişiklikler yapmalarına yardımcı olmalarıdır. Tahıl seçimlerinin yarısı kadarını tam tahıl yapabilirlerse, bu bile iyi olacaktır. Tahıllar, ekmekler ve barlar gibi, lif açısından zengin belirli markalarını bulmalarına yardımcı olabilirler. Tümünün tüm bitkisel gıdalarını yemenin faydalarının hepsinin aynı olmayabileceği halde, bunu yolculuk boyunca yapabilecekleri küçük bir adım olarak görüyoruz.
Son olarak, danışanları, daha fazla meyve ve sebze yemeye teşvik etmek, ayrıca baklagiller ve tam tahıllar, lif alımını artırmaya yardımcı olmakta. Bununla birlikte, danışanların günlük kalorili ihtiyaçlarını aşmamak için, lif alımını artırmak için öneriler yaparken farklı gıdaların kaloriye katkısını akılda tutmak önemlidir.